Toz ve hazır protein satışlarında deyim yerindeyse patlama yaşanıyor. 2024-2025 yılları arasında Pazar büyüklüğü küresel olarak 32 milyar ABD dolarının üzerine çıktı. Tüketiciler bu protein kaynaklarını giderek daha fazla günlük olarak kullanıyor.
Geçtiğimiz günlerde yayınlanan Consumer Reports’un yeni bir araştırması, bu tür protein ürünlerinin bazılarının tehlikeli düzeyde kurşun, kadmiyum ve arsenik gibi ağır metaller içerdiğini iddia ediyor. Yüksek düzeylerdeki bu maddeler, ciddi sağlık riskleri taşıyor.
Araştırma nasıl yapıldı?
Yeni araştırmada, popüler markaların 23 toz ve içmeye hazır protein ürünü ele alındı; her üründen üç numune bağımsız bir ticari laboratuvara gönderilerek değerlendirildi.
Consumer Reports, günlük 0,5 mikrogramın üzerindeki miktarları önerilen maksimum kurşun seviyelerinin üzerinde kabul etti. Bu rakam, kansere veya fetüse zarar verebilecek çeşitli maddeler için önerilen maksimum seviyeleri belirleyen Çevre Sağlığı Tehlike Değerlendirme Ofisi’nden alındı.
(Bu değerler, FDA’nın ilaçlar ve takviyeler için kullandığı kurşun maruziyeti güvenlik standardından önemli ölçüde daha muhafazakar bir standart. Bu fark, Consumer Reports’un çok düşük maruziyet hedefleri ile FDA’nın daha gerçekçi ancak uygulanabilir gereklilikleri arasındaki farktan kaynaklanmaktadır.)
FDA’ya göre, bir kişinin herhangi bir tek besin takviyesi ürününden tüketmesi gereken kurşun miktarı sınırı günde 5 mikrogramdır. Bu rakam, Consumer Report sınırının 10 katından fazladır.
FDA, bir kişinin gıda, ilaç ve takviyelerden güvenle tüketebileceği toplam günlük kurşun miktarı için başka bir standart belirlemiştir. Kurşun için Geçici Referans Seviyesi (IRL) olarak adlandırılan bu rakam, farklı popülasyonlarda olumsuz sağlık etkileriyle ilişkili kan kurşun konsantrasyonlarına dayanmaktadır.
Hamile kalma olasılığı olan kişiler için bu seviye günde 8,8 mikrogram, çocuklar için ise günde 2,2 mikrogramdır. Diğer herkes için ise bu seviye günde 12,5 mikrogramdır. Kurşun içeren her gıda, ilaç ve besin takviyesi, günlük toplam maruziyete katkıda bulunur ve bu maruziyetin daha az olması gerekir.
Raporda ortaya çıkan bulgular
Kâr amacı gütmeyen savunma grubu, test ettiği 23 üründen 16’sının, kuruluşun güvenli kabul ettiği standart porsiyondaki kurşun seviyesi olan 0,5 mikrogramı aştığını tespit etti.
23 üründen dördü, FDA’nın çocukların günlük tüketmesi gereken toplam kurşun miktarı için belirlediği sınır olan 2,2 mikrogramı aştı. İki ürün, FDA’nın hamile kadınlar için güvenli kabul ettiği toplam günlük kurşun miktarının sırasıyla %72 ve %88’ini içeriyordu.
Ayrıca, Consumer Reports, 23 üründen ikisinin porsiyon başına güvenli kabul ettiği kadmiyum miktarından fazlasını içerdiğini ve birinin önerilenden daha fazla arsenik içerdiğini tespit etti.
Kuruluşun kadmiyum için belirlediği güvenlik sınırı günlük 4,1 mikrogram, arsenik için ise günlük 7 mikrogramdır. Bu rakamlar, FDA’nın tek bir üründen alınabilecek kadmiyum ve arsenik için önerdiği maruz kalma sınırına oldukça yakındır. Kadmiyum için FDA’nın sınırı, belirli bir besin takviyesi ürünü için günlük 5 mikrogram, arsenik için ise günlük 15 mikrogram olarak belirlenmiştir.
Bu ağır metaller nereden geliyor?
Kurşun ve diğer ağır metaller, yeryüzünün altında bulunan magma adı verilen erimiş kayadan oluşan volkanik kayalarda yüksek miktarda bulunur. Volkanik kayaçlar aşındığında, ağır metaller yerel toprak ve su kaynaklarını kirletir. Dahası, bazı tarım bitkileri topraktan ağır metalleri özellikle verimli bir şekilde çıkarır ve bunları tüketicilerin yediği bitki kısımlarına yerleştirir.
Dünyanın derinliklerinden gelen fosil yakıtlar da yakıldıklarında ağır metalleri havaya yayarlar. Bu maddeler daha sonra toprağa ve suya yerleşir. Son olarak, bazı gübreler, herbisitler ve pestisitler de toprağı ve yerel suyu daha da kirletebilecek ağır metaller içerir.
Bitki bazlı protein tozu, tarçın gibi baharatlar, bitter çikolata, havuç ve tatlı patates gibi kök sebzeler, pirinç, bezelye kabuğu gibi baklagiller ve birçok bitkisel takviyede yüksek düzeyde ağır metaller bulunmuştur.
Tüketiciler endişelenmeli mi? Ne yapabilirler?
Günlük önerilen ağır metal dozlarını ara sıra aşmak, ciddi sağlık sorunlarına yol açması olası değildir.
Ancak, ağır metallere tekrar tekrar maruz kalmak zararlı olabilir. Kanda biriken bu maddeler, zihinsel işlevleri geciktirebilir veya bozabilir, sinirlere zarar verebilir, kemikleri yumuşatabilir ve kan basıncını yükseltebilir; bu da felç ve kalp krizi riskini artırır. Ağır metaller ayrıca kanser riskini de artırabilir.
Consumer Reports’un işaret ettiği tüm ürünlerin kurşun seviyelerinin FDA tarafından belirlenen maksimum günlük maruz kalma seviyelerinden önemli ölçüde düşük olduğunu belirtmek gerek.
Tüketiciler, süt veya hayvansal kaynaklı protein ürünlerini tercih ederek maruz kalma düzeyini sınırlayabilirler, çünkü bu ürünler genellikle bitkisel kaynaklı ürünlere göre daha az ağır metal kirliliğine sahiptir.
Özellikle yüksek ağır metal içeriği gösteren protein ürünleri için, bunları günlük olarak değil, daha seyrek kullanmak maruziyeti azaltabilir. Araştırmalar, organik bitki bazlı ürünlerin genellikle geleneksel olarak yetiştirilen ürünlere göre daha az ağır metal içeriğine sahip olduğunu göstermektedir.
Son olarak, Consumer Reports araştırması tek porsiyon protein ürünlerindeki ağır metalleri ölçmüştür, bu nedenle belirli ürünler için bir porsiyonun ne olduğunu anlamak ve günlük tüketimi keskin bir şekilde artırmaktan kaçınmak yararlı olacaktır.
Genel olarak, farklı protein tozları ve hazır protein ürünleri arasında kurşun seviyelerindeki büyük farklılıklar, üreticilerin ürün testlerini ve iyi üretim uygulamalarını sıkılaştırması gerektiğini vurgulamaktadır.
Kaynak: https://theconversation.com/
