Her biri birer vitamin deposu olan sebze ve meyveler; yanlış yıkama, saklama ve pişirme yüzünden besleyici özelliklerini kaybedebilir. Sebze ve meyveleri vitaminlerinden bir şey kaybetmeden tüketmek için son derece dikkatli olmak gerekir. Bunun için uygulamanız gereken basit ama etkili öneriler şunlar:
- Sebze ve meyveler dalından koparıldıktan sonra mutlaka serin yerde muhafaza edilmeli ve mümkün olan en kısa sürede tüketilmeli. Sebze ve meyveleri tüketme süreniz ne kadar uzarsa besin değeri kaybı da o denli artar.
- Yıkama esnasında son derece dikkatli olunmalı. Sebze ve meyveler uzun süre tazyikli akan suyun altında yıkanmamalı çünkü hızlı akan su sebze ve meyvelerin yüzeyinde oksijen kaybına neden olur bu da besin değerinin azalması olarak karşımıza çıkar. Ayrıca sebzeler mutlaka bütün halinde yıkanmalı, doğradıktan ya da parçalara ayırdıktan sonra değil. Aksi taktirde vitamininin ölmesine neden olursunuz.
- Sebze ve meyveleri mümkün mertebe büyük parçalara bölerek pişirin. Ne kadar küçük parçaya ayırırsanız besin değerini de o kadar azaltırsınız. Ayrıca sebzeleri pişirmeden hemen önce doğramak da besin değerlerini muhafaza etmenin bir başka yolu. Elbette sarımsak hariç. Sarımsağın içindeki besleyici madde olan alisinin tamamını kaybetmek istemiyorsanız sarımsağı dövdükten veya doğradıktan bir 10 dakika sonra tencereye ilave edin. Çünkü bu süre zarfında alisin miktarı açığa çıkar.
- Pişirmenin altın kuralı yemeğe az su ilave etmektir. Tercihinizi sebzelerin kendi suyuyla pişmesinden yana kullanın. Pişerken kapağı açık bırakmayın ki hem kendi buharında pişsin hem de vitamininden bir şey kaybetmesin. Sebzeleri çok pişirmek de doğru değil. Zira içinde bulunan B ve C vitaminleri fazla ısıda kayba uğrar. Bu nedenle olabildiğince sebzelerin diri kalmasına özen gösterin.
- Çiğ sebzeleri suda haşlamak besin değerinin %60-70’inin suya karışarak kaybolmasına neden olur. Bu kayıpları minimumda tutmak adına suya bir tutam tuz ekleyin ve ancak su kaynadığında sebzeleri tencereye ilave edin sonrasında ise ocağı kısın. Sebzeleri çok fazla pişirerek besin değerinin yok olmasına izin vermeyin. Sebzelerin içeriğinde bulunan vitaminlerin pek çoğu kaynatma esnasında suya geçeceğinden besleyiciliği oldukça yüksek olan bu suyu çorbalarda ya da soslarda kullanmanızı öneririz. Besin değerlerinin en çok korunduğu yöntem olan buharla pişirmenin ise uzmanların en çok önerdikleri yöntem olduğunu belirtmekte de fayda var.
- Sebze ve meyveleri mümkünse kabuğunu soymadan tüketin. Büyüklerimizin de dediği gibi vitamini kabuğunda! Ama kabuklu yemekten hoşlanmıyorsanız çok ince soymaya özen gösterin. Pişirirken sık sık karıştırmak da vitamin kaybına neden olur.
Uzmanların üzerinde hemfikir olduğu bir başka önemli ipucu ise yemekleri pişirdikten sonra çok fazla beklemeden tüketmek. Bunun yanı sıra bir yemeği bir kereden daha fazla ısıtmamak da uzmanların önerileri arasında yer alıyor.
