Kolesterol insanların kanında bulunan ve başta karaciğerde olmak üzere bütün hücreler tarafından doğal olarak üretilen, mumsu yapıya sahip bir yağ türüdür. Bir de vücuda kırmızı et, yumurta ve yağlı süt ürünleri gibi yiyecekler yoluyla giren “besinsel” kolesterol vardır. Ekmek, birçok farklı kültür için temel bir besindir ve yüzlerce benzersiz çeşidi bulunur. Ekmeğin kolesterol içeriği belirli faktörlere bağlıdır. Aslında çoğu un, su ve maya ile yapılır ve kolesterol içermez. Ancak bazı türler, genellikle kolesterol içeren yüksek düzeyde doymuş yağ içeren hayvansal ürünler kullanılarak yapılır. Beyaz veya rafine edilmiş tahıllardan yapılan ekmek, LDL kolesterol seviyelerini yükseltebilir.
Doymuş ve trans yağlar
Bazı ekmek çeşitleri, doymuş yağ içeren süt, tereyağı veya yumurta gibi hayvansal ürünler içerir. Doymuş yağ oranı yüksek yiyeceklerse genellikle çok miktarda kolesterol içerir. Besinlerdeki kolesterolün tek başına bir kişinin kan kolesterolü üzerinde çok az etkisi vardır ancak gıdalardaki doymuş ve trans yağlar kolesterol seviyelerini artırmada daha büyük bir etkiye sahiptir. Doymuş yağın, beyaz ekmek gibi rafine karbonhidratlarla birlikte kanımızdaki LDL kolesterol düzeylerini artırma olasılığı daha yüksektir.
Beyaz ekmek
Beyaz ekmek, una daha ince bir doku vermek için kepeği ve özü çıkaran bir işlem olan rafine ekmek unu içerir. Bununla birlikte, süreç aynı zamanda demir, B vitaminleri ve lif gibi temel besin maddelerini de ortadan kaldırır. Bu nedenle, üreticiler rafine unu “zenginleştirerek” vitaminleri eklerler ancak lifi değiştiremezler. Bu lif eksikliği, beyaz ekmeğin bir kişiyi tok hissettirme olasılığının düşük olduğu ve aşırı yeme olasılığının daha yüksek olduğu anlamına gelir. Rafine karbonhidratlar olarak da bilinen rafine tahıllar da vücut tarafından daha hızlı sindirilir ve bu da kan şekerini yükseltebilir. Kan şekeri düzeyi yüksek olan bir kişinin daha yüksek LDL kolesterol düzeylerine ve daha düşük HDL veya iyi kolesterole sahip olma olasılığı daha yüksektir. Pide ekmek, baget, gözleme sandviç ekmeği gibi ekmekler bu sınıfa girer.
Kepekli tahıllar ve kolesterol yönetimi
Tam tahıllı ekmek türleri; tam buğday, bütün arpa, esmer pirinç, tam tahıllı yulaf, yulaf ezmesi, bütün çavdar ve çoklu kepekli tahıllardan yapılan ekmek türlerini içerir. Tam tahıllı ekmek, tahıllardan elde edilen tüm besinleri ve lifleri içerir, bu da onu iyi bir diyet lifi kaynağı yapar. Kaynaklar, lifin vücudun bir miktar yağ ve kolesterol almasını engellediğini gösteriyor. Bu, kandaki başka bir yağ türü olan trigliserit düzeylerini ve kolesterol düzeylerini düşürebilir ve kalp hastalığı riskini azaltabilir.
Yapılan bir araştırma, kahvaltıda glisemik indeksi (GI) yüksek olan beyaz ekmeğin düşük GI’ye sahip kepekli ekmekle değiştirilmesinin vücudun glisemik tepkisini yavaşlattığını ortaya koyuyor.
İşte bu nedenle, daha fazla tam tahıllı ekmek türü yemek de dahil olmak üzere lif alımı kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir. Kolesterolün düşmesi, inme ve kalp krizi riskinin de azalması demektir.
Kaynak: https://www.medicalnewstoday.com/