Hiç duydunuz mu? Mütevazı mor sebze patlıcanın farklı dillerdeki isimleri; brinjal, aubergine ve İngilizce yumurta bitkisi anlamına gelen eggplant, patlıcanın rengine ve şekline göre verilmiş. Gerçekten ilginç adlara sahip olan bu sebze hayatımıza lezzetten başka neler katmış, bir bakalım.
Pandemi sonrası özellikle sağlık ve sürdürülebilirlik açısından birçok kişi artık daha bilinçli ve daha duyarlı. Bu konuda en yaygın değişim ise küçük bir alanda bile olsa çoğu kişinin kendi gıdasını kendisinin yetiştirmek istemesi. Binlerce yeni bahçıvan, bahçelerine ellerine geçen bitki ve tohumları ekmeye başlıyor. Patlıcan da nispeten büyümesi kolay ve bol ürün veren bir sebze olarak tercih edilenler listesinin üst sıralarında yer alıyor. Onunla ne çok farklı lezzet yaratıldığını düşününce, bu tercihin haklılığı da ortaya çıkmış oluyor. Ancak sadece bu kadarla sınırlı değil. Bu sebze renklerin adlandırılmasında da rol oynuyor.
Amerikalılar ve Kanadalılar tarafından eggplants olarak adlandırılan bu bitki için İrlandalı ve İngilizlerin modern Fransızlar gibi Aubergine terimini kullanması ilginç. Daha sofistike bir terimin Avrupa’daki bu kullanımı, aynı zamanda, daha az karmaşık İngilizce konuşan dünyaya ‘mor’ bir rengi ifade eden Aubergine terimini kazandırmış.
Afrika ve Güney Asya kültürleri tarafından kullanılan Brinjal ise Portekizce’nin dünyaya hakim olduğu kısa süre içinde benimseyip yaydığı bir kelime olarak Arapça/Dravid dillerinde daha derin bir kökene sahip. Aubergine de aslında Brinjal teriminden evrimleşmiş. Çoğu Amerikan tarzı isimlerde olduğu gibi, ne görüyorsanız onu alırsınız. Böylece morun çeşitli tonlarına ve dokularına geçmeden önce meyvesi tavuk yumurtası gibi görünen bitki önce eggplant adını almış. Bu bitkinin eski Fransızca’da Melanjan ve İtalyanca’da Melanzana olan diğer isimlerinin kaynağı da patlıcanın koyu rengidir.
Patlıcan ne şekillerde pişirilir?
Her kültür bir konuda hemfikir ki onu pişirmeniz gerekir. Çiğ patlıcan genellikle acıdır ancak pişirildiğinde yumuşar ve servis edildiği yağ ve sosların lezzetini alır. En azından Güney Asya körilerinde ve Asya usulü tavada kızartmada, genellikle dilimlenerek kızartılır ve yumuşak patates kızartması dokusu elde edilir. Asya çeşitleri, uzun ve daha az kavun benzeri olma eğilimindedir ve o bildiğimiz patlıcan emojisinin de temel kaynağıdır. Daha büyük çeşitler, baba gannuş gibi yemeklerde kavrulur ve ezme haline getirilir. Batıya doğru ilerledikçe salamura, haşlanmış veya kavrulmuş hale geldiği görülebilir. Genellikle bir et yemeğine lezzet vermek için kullanılır. Tek başına sebze olarak kullanımında da tabağı güzel ve dolu göstermesiyle tercih edilir.
Kaynak: https://medium.com/