Bağırsak hareketlerinin zamanlamasının sağlığımızla arasında şaşırtıcı bağlantılar var. Yeni bir çalışma, ne sıklıkta dışkılama yaptığımız ile uzun vadeli sağlığımız arasındaki bağlantıları ortaya çıkardı.
Araştırma ekibi, 1.400’den fazla sağlıklı yetişkini inceleyerek bağırsak mikroplarından kan kimyasına kadar her şeyi analiz etti. Yayınlanan bulgular, bağırsak hareketlerimiz ve genel sağlığımız arasındaki karmaşık ilişkiye yeni bir ışık tutuyor.
Dışkılama sıklığı hakkında ne biliyoruz?
Araştırmacılar katılımcıları dört gruba ayırdı:
- Kabızlık: Haftada 1-2 bağırsak hareketi
- Düşük-normal: Haftada 3-6 bağırsak hareketi
- Yüksek-normal: Günde 1-3 bağırsak hareketi
- İshal: Daha sık gevşek dışkı
İlginç bir şekilde, yaş, cinsiyet ve vücut kitle indeksinin tuvalete gitme sıklığını etkilediği görüldü. Daha genç bireyler, kadınlar ve daha düşük vücut kitle indeksine sahip olanlar daha az sıklıkta dışkılama yapma eğilimi gösterdi.
Peki, bu neden önemli?
Önceki araştırmalar bağırsak hareket sıklığının bağırsak ekosistemi üzerinde nasıl büyük bir etkiye sahip olabileceğini gösteriyor. Özellikle, dışkı bağırsakta çok uzun süre kalırsa, başka bir deyişle kabız olduğunuzda, bağırsak bakterileriniz tercih ettikleri gıdayı (lif) tüketir ve proteinleri parçalamaya başlar. Bu süreç, kan dolaşımınıza girebilecek ve diğer organları etkileyebilecek potansiyel zararlı maddeleri oluşturur.
Çalışma, optimal bağırsak sağlığı için ideal olan sayıyı günde 1-2 kez olarak belirledi. Bu noktada, yararlı lifleri fermente edici bakteriler gelişti. Bununla birlikte, kabızlık veya ishali olanlarda protein fermantasyonu veya üst sindirim sistemi sorunlarıyla ilişkili daha az arzu edilen bakterilerin daha yüksek seviyelerde olduğu görüldü.
Araştırmacılar bağırsak hareket sıklığının çeşitli kan seviyeleri ve hatta potansiyel kronik hastalık riskleri ile de bağlantılı olduğunu buldular. Örneğin, kabızlığı olan kişilerin kanlarında p-kresol-sülfat ve indoksil-sülfat gibi maddelerin seviyeleri daha yüksekti. Bağırsak bakterilerinin proteinleri parçalamasıyla üretilen bu bileşiklerin böbrekler için zararlı olduğu biliniyor.
Araştırma ayrıca bağırsak alışkanlıkları ve ruh sağlığı arasındaki bağlantılara da işaret ederek, ne sıklıkta dışkılama yaptığınızın anksiyete ve depresyonla ilişkili olabileceğini öne sürüyor.
Tuvalet alışkanlığınızı düzeltmek için ne yapabilirsiniz?
Aslında yanıtı hepimiz biliyoruz. Lif açısından zengin bir diyet, sıvı alımı ve düzenli egzersiz daha sağlıklı bağırsak hareketleri için öneriliyor.
Genel olarak, bu çalışma bağırsak hareket sıklığının tüm vücut sistemlerini nasıl etkileyebileceğini ve anormal bağırsak hareketlerinin kronik hastalıkların gelişiminde nasıl önemli bir risk faktörü olabileceğini gösteriyor.
Unutmayın, herkesin “normali” farklıdır ve bağırsak hareketlerinizle ilgili endişeleriniz varsa, her zaman en iyisi bir sağlık uzmanına danışmaktır. Bu arada, sağlıklı bir diyete odaklanmak, susuz kalmamak ve düzenli egzersiz yapmak bağırsaklarınızı ve vücudunuzun geri kalanını sağlıklı tutmanın harika yollarıdır.
Sonuçlar
Çok sık veya çok az; anormal bağırsak hareketlerine sahip katılımcılar, bağırsak mikrobiyotalarının bileşiminde ve kanlarında bulunan metabolit türlerinde önemli farklılıklar gösterdi. Özellikle, daha düşük hareketliliğe sahip olanların kanlarında mikrobik kaynaklı toksin seviyelerinin, özellikle de böbrek fonksiyonlarının azalmasıyla güçlü bir şekilde bağlantılı olan bir toksinin arttığı tespit edildi. Bu ilişki, kabızlığın sadece rahatsız edici olmakla kalmayıp bireyleri kronik böbrek hastalığı gibi ciddi sağlık sorunlarına yatkın hale getirebileceğini düşündürüyor.