Herhangi bir sebepten dolayı yaralandınız diyelim; yaranız uzun süre iyileşmiyorsa altta yatan farklı nedenler olabilir. Yaralar iyileşme aşamalarından geçerken, altta yatan tıbbi durumlar, bazı ilaçlar, bireysel yaşam tarzı faktörleri ve beslenme yetersizlikleri dahil olmak üzere birçok nedenden dolayı bir yaranın iyileşmesi daha uzun sürebilir.
- Enfeksiyon
Enfeksiyon vücudun iyileşme sürecini yavaşlatır çünkü vücut yaralanmayı iyileştirmek için enfeksiyonla savaşmakla çok meşguldür. Bir enfeksiyonunuz olduğuna dair işaretler şunlardır:
- Enflamasyon
- Dokunulduğunda kızarıklık veya sıcaklık
- Şişme
- Sarı kabuklar
- Zayıf Kan Dolaşımı
Zayıf kan dolaşımı yara iyileşmesini yavaşlatabilir. Yaraların düzgün bir şekilde iyileşmesi için yaralı bölgeye yeterli miktarda kan gitmesi gerekir. Kan, vücudun kardiyovasküler sistemi aracılığıyla bir kesik veya yaralanmanın iyileşmesi için gereken oksijen ve besin maddelerini taşır.
- Besin Eksikliği
Vücut, bir yaranın hasarlı derisini onarmaya yardımcı olmak için belirli besin maddelerine ihtiyaç duyar. Beslenmenizde veya takviye yoluyla bunlardan yeterince almazsanız, vücudunuz yeterince iyileşmek için gerekli araçlara sahip olmayacaktır. Vücudunuzun iyileşmesi için ihtiyaç duyduğu besinler şunlardır:
- Demir
- Protein
- Selenyum
- A Vitamini
- C Vitamini
- D Vitamini
- Çinko
- Kronik Sağlık Koşulları
Diyabet, zayıflamış bağışıklık sistemi veya metabolik sendrom gibi çeşitli kronik sağlık sorunları yaraların yavaş iyileşmesine katkıda bulunabilir. Yara iyileşmesinin yavaşlamasına neden olabilecek diğer durumlar şunlardır:
- Genetik bozukluklar
- İnflamatuar bozukluklar
- Böbrek yetmezliği
- Kanser
Bir kişi kanser olduğunda, bağışıklık sisteminin kendini onarma yeteneği zayıflar (bağışıklık sistemi baskılanır) ve yaraları hızlı bir şekilde iyileştirme yeteneği engellenir.
- Kanser veya Diğer Durumlar için Tedaviler
Bazı ilaçlar ve tedaviler yaraların iyileşmesini yavaşlatabilir çünkü bağışıklık sisteminin yaralanmalara nasıl tepki verdiğini etkilerler. Yara iyileşmesinin yavaşlamasına neden olabilecek tedaviler şunlardır:
- Kemoterapi
- Radyasyon
- Steroidler
- Organ nakli ilaçları
- Kan sulandırıcılar
- Anti-enflamatuar ilaçlar bağışıklık sisteminin enflamatuar etkisini durdurarak iyileşmeyi yavaşlatır
- Aşırı Alkol Tüketimi
Yüksek miktarlarda alkol tüketmek, cilt hücresi üretimini ve bağışıklık sisteminin hareketini yavaşlatma kabiliyeti nedeniyle cildin kendini onarma şeklini olumsuz etkileyebilir.
- Sigara içmek
Sigara dumanındaki nikotin ve toksinler kan damarlarını daraltarak yaraya ulaşan oksijen miktarını azaltır. Oksijen yaranın iyileşmesi için hayati önem taşıdığından, yeterli tedarik olmadan iyileşmesi daha uzun sürecektir.
- Yaş
Bir yaralanmadan sonra, iltihabi bir tepki vücuda iyileşmeye başlamasını söyler. Bu iltihaplanma süreci çok uzun sürdüğünde, yaralar daha yavaş iyileşir. Yaralanma sonrası iltihaplanma süresi yaşlı yetişkinlerde doğal olarak daha uzundur ve bu da yara iyileşmesini yavaşlatır.
- Bireysel Cinsiyet Hormonları
Daha yüksek östrojen seviyesine sahip olanlar, daha düşük seviyelere sahip olanlara göre daha hızlı yara iyileşmesi yaşayabilir. Bunun nedeni östrojenin yara iyileşmesini düzenlemesidir.
- Stres Seviyeleri
Stres, yara iyileşmesi de dahil olmak üzere genel sağlığın birçok yönünü etkileyebilir. Psikolojik stres, bağışıklık sisteminin hareketini bozarak yaralanmanın onarımının daha uzun sürmesine neden olabilir.
- Hatalı Yara Bakımı
Bir yaraya uygun şekilde bakım yapılmaması iyileşme sürecini şu şekilde engelleyebilir:
- Enfeksiyon riskinin artırılması
- Doku onarımının geciktirilmesi
daha fazla hasara yol açarak yaranın iyileşmesini zorlaştırır
Yaralar Nasıl Daha Hızlı İyileşir?
Bir yaranın bakımını yapmak, yaranın düzgün ve hızlı bir şekilde iyileşmesini sağlayacaktır. Yaranın daha hızlı iyileşmesini sağlamak için:
- Alkolden uzak durun.
- İyileşmeyi engelleyen ilaçlardan kaçının.
- Sigara içmekten kaçının.
- Kronik rahatsızlıklar için tedavi planlarına uyun.
- Mümkünse düzenli egzersiz yapın.
- Yara iyileşmesini engelleyebilecek diyabet gibi kronik durumları yönetin.
- Uygun yara bakımı uygulayın.
- Enfeksiyonla savaşan maddeler içeren ürünler kullanın.
Yara İyileşmesinin Tipik Aşamaları
Yara iyileşmesinin tipik olarak dört aşaması vardır. Bunlar:
Homeostaz: Yaranın hemen ardından, kanamayı önlemek için kan pıhtılaşırken, vücut yarayı iyileştirmek için büyüme faktörleri salgılar.
Enflamasyon: İyileşme sürecinin bir ila dördüncü günleri, yarayı temizleyen bağışıklık hücrelerinin salınmasını içerir. Bu dönemde ağrı veya şişlik olabilir ve bir kabuk oluşabilir.
Proliferasyon: Dördüncü ve 21. günler arasında, cilt ve bağışıklık hücreleri de dahil olmak üzere çeşitli hücreler, yarayı kapatmak ve doldurmak ve cilt işlevini yeniden oluşturmak için birlikte çalışır.
Yeniden şekillenme: 21. günden iki yıla kadar yara tamamen kapanır ve deri hücreleri bölgeyi güçlendirmeye başlar.
Kaynak: https://www.verywellhealth.com/
